سرمایه گذاری ۱۰ هزار میلیارد ریالی برای احداث سد بزرگ هراز جهت بهره مندی بزرگترین دشت ۱۱۰ هزار هکتاری شالیزار کشور و تامین آب شرب بیش از ۱۴ شهر و ۵۰۰ روستا، این روزها تاج این سد به کارگاه بزرگی از سازندگی تبدیل شد که در دره هراز آشوبی به پا کرد.

با روی کار آمدن دولت سیزدهم فرایند تکمیل سد هراز پیشرفت قابل توجهی داشته است که در حال حاضر پیشرفت فیزیکی بدنه سد به ۵۸ درصد رسیده و هراز یکی از رودهای پر آب مازندران است که از دره لار در جنوب کوه دماوند سرچشمه گرفته و به دریای خزر می‌ریزد.

رودخانه هراز در یک دره نسبتا پهن به طرف شمال جریان یافته است و در مسیر چندین روستا و محله عبور کرده و آب ۱۱۰ هزار هکتار از اراضی کشاورزی مازندران را تامین می‌کند.

زمین‌های شالیزاری آمل، بابل، فریدونکنار، محمود آباد و نور از آب رودخانه هراز تامین می‌شوند. اهمیت سد هراز در حدی است که مهار آب‌های سطحی مازندران با وجود همه سدها و آب بندان‌های استان ۱۰ درصد است در حالی که آب سد هراز به تنهایی می‌تواند ۱۴ درصد مهار آب داشته باشد.

سد ۶۵۰ میلیون متر مکعبی هراز که بزرگترین سد شمال کشور و چهارمین سد بزرگ کشور محسوب می شود به عنوان یکی از پروژه‌های مهم آبی در کشور محسوب می شود عملیات اجرایی این سد در سال ۱۳۸۹ آغاز شده است.

خشکسالی در سال های اخیر به یکی از معضلات و بحران های جهانی تبدیل شده است و مبحث مدیریت آب بیش از هر چیزی برای گذران این دوران به عنوان اصلی ترین گزینه بر روی میز تصمیم گیری قرار دارد.

مدیریت آب، از آب های زیر زمینی گرفته تا سطحی و همچنین کشاورزی و آب شرب شهری و روستایی الزامی بنیادی برای افزایش تاب آوری در برابر خشکسالی محسوب می شود.

مازندران سرسبز و در نظر مردم پرآب نیز همانند دیگر مناطق کشور سال هاست که در مسیر خشکسالی قرار گرفته است و این واقعیت را نیز می توان در آمار بارندگی بهاره و پاییزه به عنوان پرباران ترین فصول سال این خطه شمال کشور مشاهده کرد.

در کنار نزول جوی که این روزها کمتر با تن تشنه مازندران سر آشتی دارد، کنترل و مدیریت آب رودخانه ها به عنوان اصلی ترین ذخایر آبی استان و کشور امری حیاتی به شمار می رود.

سدسازی در کنار پیامدهای زیست محیطی و عوارض های ناشی از تغییر مختصات طبیعت گویا تنها راه برای کنترل و مدیریت آب رودخانه ها است و این اقدام برای رودخانه هراز به عنوان پرآب ترین رود شمالی کشور به یک انتظار ۳۰ ساله تبدیل شده است.

ساخت سد هراز اواخر دهه ۶۰ مطرح شد و حتی در سال های ۶۹ و ۷۰ در ردیف اعتباری بودجه ملی کشور قرار گرفت، اما به دلیل اختلافات سیاسی، زیست محیطی و اجتماعی، عملیات اجرایی آن حدود ۱۸ سال بعد یعنی در سال ۱۳۸۸ آغاز شد.

طبق طراحی، این سد از نوع مخزنی و با ساختار خاکی با هسته رسی به ارتفاع ۱۵۰ متر با طول تاج ۳۷۳ متر است که پیش بینی می شود ظرفیت نهایی تجمیع ۶۵۰ میلیون مترمکعب آب را داشته باشد.

ضرورت و اهمیت تکمیل هر چه سریع تر و به بهره برداری رساندن سد هراز به این است که این سد به تنهایی می تواند حدود ۷۰۰ میلیون متر مکعب آب برابر با هشت سد بزرگ و کوچک و ۸۰۰ قطعه آب بندان فعلی استان ذخیره سازی کند.

قابلیت سد هزار تامین آب زراعی ۱۱۰ هزار هکتار اراضی دشت هراز معادل حدود نیمی از اراضی شالیزاری مازندران در کنار تامین آب شرب ۱۴ شهر و ۵۰۰ روستای منطقه و همچنین تولید انرژی برق آبی و کنترل سیلاب است.

به اعتقاد کارشناسان، با بهره برداری از سد هراز مشکلات کم آبی بیش از یکصد هزار هکتار از اراضی پایین دست سد و شهرستان های آمل، بابل، محمودآباد، فریدونکنار و بابلسر رفع و آب شرب مورد نیاز بیش از یک میلیون نفر از ساکنان این مناطق نیز تامین خواهد شد.

علاوه بر این، سد هراز به تنهایی ظرفیت مهار حدود ۱۴ درصد آب سطحی استان را دارد که از رودخانه هراز جریان می یابد و می تواند بخش کشاروزی استان را تحت تاثیر قرار دهد.

سد هراز زودتر تکمیل شود

آیت الله عبدالله جوادی آملی از مراجع تقلید در دیدار ۲۴ مردادماه گذشته که با حضور استاندار و برخی از مدیران استانی در محضرش حضور یافتند، بیان کرد: سد هراز با درنظر گرفتن تمامی ملاحظات علمی و فنی برای بهره مندی کشاورزان از این ظرفیت زودتر تکمیل شود.

در این پیوند استاندار مازندران در آخرین بازدیدی که با حضور معاون رییس جمهور و رییس سازمان محیط زیست کشور از روند تکمیل سد هراز بازدید داشت، تاکید کرد: روند تکمیل سد هراز در دولت سیزدهم شتاب گرفته و برای بهره مندی زمین های کشاورزی و آب شرب دولت سیزدهم مصمم به سرعت بخشی به تکمیل این طرح مهم می باشد.

سرمایه گذاری ۱۰ هزار میلیارد ریالی در سد هراز

حیدر داوودیان مدیر عامل آب منطقه ای مازندران بیان کرد: تاکنون برای احداث این سد ۱۰ هزار میلیارد ریال سرمایه گذاری شده است.

وی اضافه کرد: سد هراز دارای دو مولفه بدنه سد می باشد که حدود ۵۸ درصد فیزیکی دارد و دیگر جاده جایگزین بخشی از جاده هراز که زیر آب سد می رود ۳۳ درصد پیشرفت فیزکی دارد.

منبع/ایرنا