رئیس جمهور در سفر‌ به زادگاهش، وعده انتقال آب دریای خزر به مردم را داد، اما این وعده رئیس جمهور به لحاظ اقتصادی و زیست محیطی توجیهی ندارد.

سیزدهم آذرماه 97 رئیس جمهور سفری به یکی از شهرستان‌های زادگاهش، استان سمنان یعنی شاهرود داشت که در بین مردم این شهرستان وعده انتقال آب دریای خزر را به مردم استان خود داد. وی در این سفر گفته است که ما نیاز داریم که بخشی از آب مورد نیاز کشور را از جنوب و بخشی را از دریای خزر تامین کنیم.

جناب رئیس جمهور با عمل به شعار دولت‌شان به عنوان دولت تدبیر و امید این وعده امیدوارانه را به همشهریان خود داده بودند اما به لحاظ کارشناسی اگر به این وعده نگاه شود این امر نه تنها تدبیری در آن نیست بلکه غیراصولی نیز هست و حتی در دولت قبلی نیز با مطرح شدن این پروژه با مطالعات گسترده و کارشناسانه غیراصولی بودن آن به اثبات رسانده بودند.

اما جناب روحانی به جای وعده‌ای غیراصولی بهتر است گامی در عرصه جلوگیری از تخریب تمدن چندین هزار ساله شهرستان شاهرود یعنی قله شاهوار بردارند که سال‌ها با راه‌اندازی معدن بوکسیت تاش موجب دل‌نگرانی و دل‌آزردگی بسیاری از همشهری‌هایشان شده‌اند.

قله‌ای که این روزها با برداشت 3 هزار تنی تبدیل به قتل‌عام درختان ارس آن منطقه و نابودی زیست محیطی به ویژه حیوانات آن منطقه یعنی خرس قهوه‌ای بلندترین قله البرز شرقی و بام استان سمنان شده است و با وجود اعلام اداره میراث فرهنگی و گردشگری شاهرود مبنی بر مخالفت هرگونه اقدامی بر مخدوش کردن منابع ملی طبیعی این منطقه زیبا همچنان شاهد ورود و خروج کامیون‌های حاوی سنگ بوکسیت است.

ظاهر امر این است که در این قله زیبا و بکر گذشته در دل خود چشمه‌های جوشان و گوارایی جای داده که با ادامه روند این کوه‌خواری بزودی هم‌شهریان شما شاهد خشکی این چشمه‌ها خواهند بود همان‌طور که هم‌وطنان ما در استان آذربایجان غربی شاهد خشک شدن دریاچه بزرگ ارومیه بودند، اصفهانی‌ها زاینده‌رودشان را از دست دادند و دیگر هم‌استانی‌های ما خشکی تالاب‌ها را می‌بینند و با وجود فریادهای بسیار، صدایشان به گوش مسئولی نمی‌رسد.

حنیف رضا گلزار پژوهشگر حوزه آب و خاک و جنگلدار در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم با اشاره به آخرین وضعیت قله شاهوار این آثار طبیعی را تبدیل به استخوان لای زخم شده بیان کرد و گفت: سازمان‌های مردم نهاد زیست محیطی از سه سال پیش تاکنون تلاش‌های زیادی کردند و با بسیاری از مسئولان در رده‌های بالا، تصمیم‌گیری و اجرای جلساتی برگزار شد که همه آنها به اتفاق تخریب و پیامدهای زیان بار این شیوه بهره‌برداری از معدن رو تایید کردند و قول مساعد پیگیری دادند ولی تا به این زمان همچنان نابودی شاهوار ادامه دارد. 

وی با بیان اینکه در تیرماه امسال نشستی با وزیر وقت صنعت، معدن و تجارت انجام شد که در آن جلسه تعدادی از اساتید برجسته دانشگاه تهران در حوزه‌های زمین شناسی، هیدرولوژی و گیاه شناسی حضور داشتند، بیان کرد: در آن جلسه وزیر صمت پس از دیدن تصاویر به نمایش درآمده از حجم تخریب‌ها متعجب و متاسف شده و در حضور جمع از معاون امور معدن وزارتخانه توضیحات خواستند که معاون‌شان در حضور همه اعلام کردند که توقف بهره‌برداری از معدن بوکسیت شاهوار با تماس تلفنی مقام عالی وزارت هم شدنیست و حتی نیازی به مکاتبه و نامه‌نگاری رایج اداری هم ندارد.

گلزار با تاکید براینکه پس از دو هفته معاون امور معدنی وزیر به شاهوارآمده و حجم تخریب‌ها را از نزدیک مشاهده کردند اما تا به امروز هیچ تفاوتی در شیوه بهره‌برداری از این معدن ایجاد نشده است، ادامه داد: با توجه به اینکه اداره کل منابع طبیعی استان سمنان طی گزارش رسمی تخطی معدن از تعهدات خود را اعلام کرده و یک هیات کارشناسی از مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی هم از منطقه بازدید کردند و گزارش رسمی خود را در مورد حجم تخریب‌ها منتشر کردند اما این مسئله هم موجب نشد تا حتی در شیوه بهره‌برداری از بوکسیت تاش تغییری ایجاد شود.

کنشگر محیط زیست و منابع طبیعی سمنان با اشاره به اینکه جالب است با گذشت هفت سال از آغاز بهره‌برداری این معدن هیچ‌گونه گزارش ارزیابی زیست محیطی از سوی بهره‌بردار ارایه نشد، عنوان کرد: بالاخره پس از فشارهای وارد آمده از سوی افکار عمومی چند ماه پیش یه گزارش ارزیابی درست کردند اگر چه روند تدوین گزارش‌های ارزیابی زیست محیطی طرح‌ها با نگاهی سطحی و ساده‌انگارانه تصویب شده بود.

وی با بیان اینکه مسئولان استان سمنان مدام از کم آبی می‌گویند و با استناد به همین گفته‌ها بالاخره رییس جمهور را برای انتقال آب دریای کاسپین و ساخت سدهای فینسک و چاشم و تالار برای انتقال آب به استان مجاب کردند در حالی که همین قله شاهوار، بزرگترین کانون آبساز استان سمنان است که متاسفانه بی‌رحمانه در حال تخریب است، تصریح کرد: نگرانی اصلی از تخریب شاهوار بحث آینده آبی بیش از نیمی از مردم این استان است که پیرامون این قله زندگی می‌کنند که بر اساس گزارش‌های کارشناسان صدها متر از سرشاخه‌های رود تاش در پی معدن کاوی در شاهوار نابود شده و دست کم دو چشمه مهم آبی در بلندی‌های شاهوار از بین رفته است.

گلزار اضافه کرد: منابع آبی داخل یک حوزه را نمی‌شود نابود کرد و پس از آن به این فکر افتاد که با هزینه‌های چند ده هزار میلیاردی و نابودی زیست بوم‌های مجاور به دنبال آب بود زیرا این‌ها تناقض است و با هم جور در نمی‌آید.

این پژوهشگر با اعلام اینکه طرح انتقال آب دریای کاسپین هیچ گونه توجیه اقتصادی، زیست محیطی و پدافند غیر عامل ندارد، گفت: خیلی از اساتید در این مورد گفتند و نوشتند اما ظاهرا عزم و اراده ای وجود دارد که این کار بشود در حالی‌که در دنیا این موضوع پذیرفته شده که انتقال آب بین حوضه‌ای آخرین اقدام است و آن هم فقط و فقط برای شرب.

وی کل آب شرب مصرفی در استان سمنان را 50 میلیون متر مکعب مطرح و بیان کرد: اگر در بخش کشاورزی این استان تنها 10 درصد در مصرف آب مدیریت شود سالانه 120 میلیون مترمکعب آب مازاد تولید می‌شود و این حجم آب 20 میلیون متر مکعب از کل آب مصرفی در بخش خانگی و صنعت استان سمنان بیشتر است؛ بنابراین با قاطعیت بیان می‌کنم که استان سمنان مشکل آب ندارد و مشکل اصلی سو مدیریت و بی توجهی در بهره‌وری از آب است که بیداد می‌کند.

مسعود مولانا دبیر شبکه سمن‌های محیط زیست مازندران در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم با با ابراز نارضایتی از وعده ریاست جمهور به انتقال آب دریای خزر به استان سمنان بیان کرد: طی نشستی از سوی اعضای شورای هماهنگی شبکه سمن‌های محیط زیست با رئیس سازمان محیط زیست مبنی بر انتقال آب خزر به سمنان مطرح شد که در این نشست رئیس سازمان با سخنرانی‌شان به نوعی سیاست‌شون یک گام پیش دو گام پس رو نشان می‌داد.

وی گفت: انتقال آب خزر با توجه به مخالفت بیش از 500 اساتید مجرب و برجسته از سراسر کشور طی طوماری از سوی رئیس سازمان فقط مخالفت چهار تشکل اعلام شد و این دور از واقعیت است.

مولانا یادآور شد:  با وجود مخالفت مجلس از اجرای این طرح در سال 96 و گفته رئیس سازمان محیط زیست مبنی بر عدم موافق و مخالف بر اجرای این طرح در آخرین نشست با اعضای شورای هماهنگی، جای تعجب دارد که ریاست یک سازمان زیست محیطی موافقت بر انتقال آب خزر را اعلام می‌کند.

عضو شورای هماهنگی سمن‌های محیط زیست کشور خاطرنشان کرد: اکنون پرسش این است که آقای کلانتری بر اساس کدام سند ِ آمایش سرزمین و کدام ارزیابی محیط زیستی به چنین درک و دریافتی رسیده است؟ آیا ارزیابی اثرات اجتماعی و مناقشات ِ استانی ِ آن انجام شده است؟ که موافقت خود را بر انتقال آب خزر را عنوان می‌کنند.

به گزارش تسنیم، حال به جای تخریب و شورسازی بزرگ‌ترین دریاچه جهان، رئیس جمهوری به این بیاندیشند که به منظور جلوگیری از تخریب این یادگاران طبیعت، با به کارگیری راه‌کارهایی از سوی کارشناسان زیست محیطی و فعالان عرصه حفاظت از آثار ملی طبیعی در NGOها و سازمان های مردم نهادها اقدامات اساسی در دو سال مانده از دولت دوازدهم‌ انجام دهند تا در دولت جدید به خوبی از فعالیت شما یاد شود و دوستداران محیط زیست به خرسندی فریاد بزنند که در دولت قبلی، روحانی نه به عنوان یک شهروند سمنانی بلکه یک ایرانی نه تنها از تخریب قله شاهوار و بلکه مهم‌تر، از شوری دریای خزر جلوگیری به عمل آورند.

گزارش از کبریا مقدس